Yaşam kalitesi hizmetlerinde dünya lideri olan Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri’ne göre pek çok şirket için çalışanları motive etmenin yeni yöntemlerini bulmak büyük bir sorun teşkil ediyor. Ücretleri yükseltmek mi? Daha fazla ek avantaj sunmak mı? Daha fazla esneklik? Karar bir dizi faktöre bağlı olmakla birlikte, görünen o ki en etkili teşvik çalışanların çabalarının takdir edilmesi.
Bugüne kadar dünya çapında milyonlarca insanın hayatına dokunan Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri’ne göre pek çok şirket için çalışanları motive etmenin yeni yöntemlerini bulmak büyük bir sorun teşkil ediyor. Paranın cazibesi sınırlıdır ve motive edici etkisi kısa sürelidir. Evet, para önemlidir, ancak yalnızca temel bir beklentidir. İnsanlar adil bir ücret ödenmesini beklerler; bu olmadan hiçbir “yan hak” insanları çekemez ya da elde tutulmalarını sağlayamaz. Bu, Polonya ve Brezilya gibi daha zayıf ekonomileri olan ülkelerde net maaşın işe girme ve işte kalma kararlarında neden hala bir numaralı faktörü olduğunu açıklayabilir.
Diğer her yerde, maddi telafi yetersiz kalıyor. Ücret artışlarını takip eden motivasyon dalgalanmaları iki veya üç hafta sonra kayboluyor. Dünya genelinde 200 binden fazla çalışanın dahil edildiği işte mutlulukta en önemli 10 faktör anketi sonuçlarına göre insanlar her şeyden önce çalışmalarının takdir görmesini önemsiyorlar. Çekici bir sabit maaş ise listede sadece sekizinci sırada!
Yan haklar maaştan önce geliyor
Peki bir şirketin takdirini göstermek için kullanabileceği en etkili yol hangisi? ABD’li işe alım sitesi Glassdoor’un 2016 yılının üçüncü çeyreğinde yaptığı araştırmaya göre, beş çalışandan yaklaşık dördü (yüzde 79) ücret artışındansa yeni veya ilave yan hakları tercih ediyor.
Bununla birlikte, insanların istediği yan haklar, profillerine ve hatta çalıştıkları ülkenin profiline bağlı olarak değişebiliyor. Örneğin, beş ülkede gerçekleştirilen 2016 yılına ait bir Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme araştırması, Brezilya ve Hindistan’da eğitim kurslarına sağladığı erişimin bir şirketin cazibesini sunduğu maddi faydalar kadar artırabileceğini gösteriyor.
ABD’de ise bebek bekleyen ebeveynler için yeni doğan bebeklerine ayırabilecekleri izin süresi paha biçilmez olabilir, zira Amerika evrensel babalık izni sağlamayan ve yeni doğum iznine ayrılan annelerin sadece yüzde dokuzu için maaşı tamamen ödenen annelik izni sunan dünyadaki tek gelişmiş pazar.
İşin anahtarı çalışan teşvik programlarıdır
Birçok teşvik programı, maddi kazanımlar olmaksızın etkili motivasyon araçları olarak kendilerini kanıtlamışlardır. Teşviklerin yelpazesi geniş olabilir, ancak iş yeri uzmanları bir özelliği her şeyin üzerinde tutmaktadırlar; Esnek yan haklar.
‘Nihai ödül’, bakış açısına göre çok farklı görünebilir. Çalışanların çalışkanlıklarının ve özverilerinin nasıl ödüllendirileceği konusunda seçme şanslarının olması çalışan katılımını artırmanın iyi bir yolu. Örneğin, aynı şirkette deneyimli bir yönetici ile başlangıç seviyesi bir çalışanı ele alalım; meslektaşı tatil veya sağlıklı yaşam tekliflerini seçebilirken, yeni başlayan çalışan bir öğrenci kredisi geri ödeme programını tercih edebilir. Kısacası şirketler, şirket tarafından desteklenen egzersiz programlarından, ücretsiz yemeklere ve hatta yumurta dondurma gibi olağan dışı ikramiyelere kadar değişen esnek ve yaratıcı çalışan takdiri amaçlı teklifler sunuyor.
ABD merkezli Teşvik Araştırması Vakfı’na göre doğru teşvik programları takım performansını yüzde 44 oranında, çalışan katılımını yüzde 27 oranında artırabilir ve aynı zamanda yüksek nitelikli çalışanlar için çekici olabilir. Hem KOBİ’ler hem de büyük şirketler etkin çalışan takdir programlarından büyük kazanımlar sağlayabilir. 2015 yılında dünya çapında gerçekleştirilen bir Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme araştırmasına göre, bu tür programları başlatan KOBİ’lerin liderlerinin yüzde 74’ü işe alımda gelişme kaydettiğini, yüzde 88’i verimlilikte sıçrama yaptıklarını, yüzde 71’i ise satışlarda artış olduğunu belirtiyor.
İnsan faktörünün büyük önemi
Çalışanların takdir edilmesinde kurumsal kültürün etkisi kritiktir. Çalışanlar takdir gördüklerinde, şirketin bir parçası olma hisleri güçlenir. Bu da, çalışan katılımı, moral, sadakat ve üretkenlik gibi uzun vadeli faydalar sağlar. Bazı çalışmalar, ekip üyelerinin günde tek bir bile övgü aldıklarında üretkenliğin yüzde 30’a kadar artabileceğini gösteriyor.
Bir McKinsey araştırması liderlerin dikkatini çekmek veya liderlik rolünü üstlenme fırsatı gibi motive edici etkenlerin, nakit ikramiye, ücret artışı ve hisse senedi seçenekleri kadar etkili olduğunu gösteriyor. Dahası, bir yöneticiden gelen övgü, çalışanların yüzde 67’si tarafından maddi teşvikleri ve maddi olmayan olmayan ödülleri geride bırakarak en yüksek motivasyon kaynağı olarak sıralanıyor.